Mujinga Kambundji: "Ik heb de zwangerschapstest in China vertaald met Google Translate"

Mujinga Kambundji, hoe gaat het met je zwangerschap?

Het ging vanaf het begin heel goed; ik had geluk. Ik voelde me nooit ziek. De vermoeidheid voelde ik het meest, maar ik kon mijn trainingen nog steeds normaal afmaken en goed presteren. Tot de tiende week veranderde er fysiek niet veel; pas toen begonnen de hormonen te veranderen. Toen merkte ik dat mijn prestaties achteruitgingen.

Hoe merkte u deze hormonale veranderingen?

Ze kwamen geleidelijk. Mijn fysiotherapeut dacht, een week voordat ik haar over de zwangerschap vertelde, dat mijn heup beweeglijker was dan ooit. De banden en pezen werden zachter. Ik had minder spierspanning. Begin april, tijdens het trainingskamp in Belek, lag mijn prestatieniveau nog steeds op een hoog niveau. Pas vlak voor de Diamond League-meeting in China eind april merkte ik dat mijn uithoudingsvermogen minder was. Toen, half mei, voor de wedstrijd in Doha, merkte ik dat het niet meer hetzelfde was. Mijn buik begon te veranderen zonder dat hij daadwerkelijk dikker werd. Ik had niet meer dezelfde stabiliteit.

Heb je deze Diamond League-bijeenkomsten met dezelfde houding benaderd als altijd?

In China voelde ik me goed en explosief tijdens de warming-up en de starts. Pas bij de 200 meter merkte ik dat mijn energie tegen het einde op begon te raken. Na de race voelde ik me duizelig; ik vond het echt uitputtend. 100 meter was waarschijnlijk prima geweest.

En vóór Doha?

De training ging op en neer, maar ik wilde niet alles aan de zwangerschap toeschrijven. In plaats daarvan probeerde ik een atleet te blijven. Tijdens mijn warming-up voelde ik dat er iets ontbrak. Het grootste probleem was waarschijnlijk dat ik spiertonus had verloren, wat ik niet meteen doorhad. Hardlopen met veel minder explosiviteit is compleet anders. In Doha was het duidelijk dat dit mijn laatste wedstrijd was. Omdat mijn prestaties niet optimaal waren, niet omdat ik me niet meer goed voelde.

Vind je het leuk om zwanger te zijn?

Ik geniet ervan. Maar ik heb ook geluk dat het zo goed gaat – ik heb heel andere verhalen gehoord. Ik word elke week wat trager tijdens de training. Maar over het algemeen ben ik blij dat mijn zwangerschap goed verloopt. Mijn moeder en zus hadden dezelfde ervaring; anders had ik waarschijnlijk niet het risico genomen om zwanger te worden tijdens het indoorseizoen.

Je bent dus zwanger geworden tijdens het indoorseizoen met de Europese Kampioenschappen en de Wereldkampioenschappen?

Ik ontdekte het vlak voor de WK indoor. Ze werden in China gehouden en ik had geen test bij me. Dus ik zocht een apotheek op, deed een Chinese test en vertaalde de instructies met Google Translate. Het was grappig om het zo mee te maken.

Hoe vroeg ben je gaan nadenken over wat je wel en niet mocht doen?

Toen duidelijk werd dat zwangerschap een optie was, raadpleegde ik verschillende specialisten: mijn gynaecoloog, een endocrinoloog en een vrouw die veel met atleten werkt en ook postnatale trainingslessen geeft. Gewoon om te kijken hoe realistisch het was om tijdens mijn zwangerschap aan wedstrijden mee te doen. Ik wist niet wanneer alles zou veranderen. Welke supplementen kon ik bijvoorbeeld nog gebruiken?

Heb je je zwangerschap nu bewust zo gepland dat er voldoende tijd zou zijn tot de Olympische Spelen van 2028 ?

Ja, het idee was om deze periode tussen de Olympische Spelen te benutten. Eigenlijk gold: hoe eerder, hoe beter, maar ik wist niet of ik nog een seizoen wilde meedoen. Op een gegeven moment besloot ik om het indoorseizoen te doen. Maar je weet nooit wanneer je zwanger raakt, dus plannen is lastig.

Je bent er dus al vooraf intensief mee bezig geweest.

Ja, er werd bijvoorbeeld altijd gezegd dat vrouwen beter presteren in de eerste maanden van de zwangerschap, maar daar kon ik eigenlijk niets over vinden. Dus ik wilde gewoon weten: wat doen de hormonen in het begin? Helpen ze of niet? Tot wanneer kan ik iets doen? Zijn de hoge hartslag en de wedstrijdstress oké of niet? Om te weten of het überhaupt zin heeft om het tijdens het indoorseizoen te proberen.

Hoeveel deskundige kennis is er hierover? We weten veel over zwangerschappen in duursporten. Maar er zijn weinig empirische gegevens over sprinten.

Ja, mensen zeggen altijd dat je kunt sporten – maar niet wat mogelijk en realistisch is. Er zijn niet veel studies over zwangere vrouwen in het algemeen, en nog minder over zwangere topsporters .

Je hebt al vroeg informatie verzameld. Houd je van zekerheid?

Ik vind het fijn als dingen duidelijk zijn. Dat ik me tijdens de training niet hoef af te vragen: is dit oké of niet? Zo wist ik al dat veel slapen de vermoeidheid niet wegneemt. Of dat je er niet minder efficiënt door wordt. Dat was fijn.

Moest je iets specifieks opgeven, zoals intensieve training?

Niet echt. Ik heb van verschillende bronnen gehoord dat het niet per se problematisch is, en ik heb regelmatig contact met mijn medische team van de Hirslanden Groep. Veel dingen waarvan we niet wisten dat ze een negatieve impact zouden hebben, blijken nu in orde te zijn, afhankelijk van het individu. Maar ik ben toch gestopt met de extreem melkzuurrijke training. In het begin maakte ik me zorgen, maar tijdens de controles was alles altijd goed. En zo raakte ik er snel aan gewend.

Krijgt u intensievere zorg dan andere zwangere vrouwen?

Ja, dat denk ik wel. Mijn eerste aanspreekpunt is mijn gynaecoloog. Zolang ik nog hard train, vier sessies per week, zie ik haar om de drie weken. Om te kijken of alles goed gaat en ik zo door kan gaan. Anderen hebben me wel eens verteld dat je ineens een punt bereikt waarop je bijvoorbeeld niemand meer mag slaan. Ik wil dat moment niet missen en dan te ver gaan.

Heb je contact gehad met andere sprintmoeders? Shelly-Ann Fraser-Pryce is een moeder, Allyson Felix...

Ik sprak met Nia Ali. Zij inspireert me het meest. Ze was wereldkampioen indoor negen maanden na de geboorte van mijn eerste kind, wereldkampioen vijftien maanden na de geboorte van mijn tweede, en liep een persoonlijk record na de geboorte van mijn derde.

Dus je maakt plannen voor de lange termijn...

Ja, in ieder geval tot 2028. Daarvoor zijn er maar twee seizoenen.

Heb je contact gehad met vrouwelijke atleten in Zwitserland?

Met Belinda Bencic. In het begin had ik niet zoveel vragen, maar nu komen er steeds meer binnen. Ik heb ook contact met Joana Mäder en Sarah van Berkel. Misschien ontmoet ik op wedstrijden wel andere atleten met wie ik kan praten.

Je hebt altijd al een gezin willen stichten. Was er een moment dat je tegen jezelf zei: ik hoef daar niet per se mee te wachten tot na mijn carrière?

Shelly-Ann Fraser-Pryce was een goed voorbeeld voor mij. Twee jaar na de geboorte van haar zoon werd ze wereldkampioen, ze werd steeds beter en liep aanzienlijk sneller dan voordat ze moeder werd. Ook Allyson Felix had na haar bevalling de stap terug naar de wedstrijdsport gezet. Dat liet me zien dat het haalbaar was. Zelfs voordat het een concreet plan werd, had ik deze zekerheid al in mijn achterhoofd.

Je noemde Felix, een pionier. De Amerikaanse protesteerde omdat ze in de steek werd gelaten door haar leverancier, Nike . Dat heeft veel veranderd. Hoe reageerde Nike op jou?

Tegenwoordig is het normaal dat een atleet tijdens zijn carrière een kind krijgt. Nike feliciteerde me en stuurde me een pakket met speciale zwangerschapskleding. Allyson was een pionier die er zelf helaas niet van heeft kunnen profiteren. Ik ben haar enorm dankbaar voor wat ze voor ons heeft gedaan. Ik herinner me nog goed dat ik een addendum op mijn contract kreeg waarin stond dat we nu zwangerschapsverlof zouden krijgen.

Heb je een plan A en een plan B voor wat er na de geboorte gebeurt?

Hopelijk kan ik zo snel mogelijk weer gaan trainen. Andere moeders hebben me verteld dat je op de eerste dag al met ademhalingsoefeningen kunt beginnen. En dat ik dan zelf wel aanvoel wat wel en niet werkt. Ik word zeker goed in de gaten gehouden om te voorkomen dat ik te snel te veel doe. Iemand zei dat je het kunt zien als revalidatie: je bouwt het op, maar je moet niet te snel te hard je best doen. Eerlijk gezegd kan ik me dat niet voorstellen. Misschien heb ik in het begin helemaal geen zin om te sporten.

Bent u hier ontspannen onder en geeft u uzelf de tijd?

Mijn uitgerekende datum is in november, wat me ruim de tijd geeft om de training weer op te pakken en goed op te bouwen. Als ik zo lang mogelijk kan trainen en fit kan blijven, zal de periode van inactiviteit hopelijk heel kort zijn.

Wil je in 2026 weer meedoen?

Ik heb er alle vertrouwen in, omdat ik zie hoe goed het bij anderen heeft gewerkt. Ik heb zelf ook meerdere keren een slechte seizoensstart gehad door blessures, en we hebben altijd een oplossing gevonden. Ik denk dat het na de bevalling hetzelfde zal zijn: je merkt dan wat er niet werkt en probeert alternatieve trainingsmethoden te vinden. Mijn coach, Florian Clivaz, is flexibel genoeg om zich aan te passen.

Zijn de Europese kampioenschappen in Birmingham in augustus een doel?

Ik hoop dat ik erbij kan zijn. Als Europees kampioen op de 200 meter heb ik een wildcard, dus ik hoef me geen zorgen te maken over de tijdslimiet. Als ik fit ben, maakt het niet zoveel uit wat ik eerder heb gedaan.

Florian Clivaz is ook je levenspartner. Vind je het gemakkelijk om de juiste weg te vinden in je training? Hij herinnert je er misschien ook constant aan om op te letten.

Het belangrijkste is om blessures te voorkomen. Florian zegt altijd dat het zijn doel is om zo min mogelijk fouten te maken. Zo ben ik al gestopt met het oefenen van starts vanuit de startblokken, omdat het onnodig is als ik toch niet aan wedstrijden meedoe. Hij slaat ook sprongen over – en alles wat een bepaald risico met zich meebrengt. Ik hoef mijn enkel niet te verzwikken.

Is de uitwisseling intensiever geworden sinds je zwanger bent?

We wisselen over het algemeen veel informatie uit. Toen ik in het voorjaar nog wedstrijden liep, bespraken we veel. Nu heb ik gewoon mijn plan en bekijken we het elke dag om te kijken of we iets moeten aanpassen. Een keer moest ik 100 meter sprinten, maar ik voelde me moe, dus heb ik maar 80 meter gelopen. Hij laat me veel dingen zelf bepalen, want het maakt niet zoveel uit. Het belangrijkste is dat ik beweeg – en dat ik geen gevaarlijke dingen doe.

Je partner gaat altijd mee naar trainingskampen. Heb je al een plan hoe je dit met je kind gaat regelen? Gaat er een oppas mee?

We zitten goed in ons vel. Mijn vader is gepensioneerd en heeft alle tijd. Ik heb een masseur die ook af en toe gepensioneerd is, en ik weet zeker dat zij zo nu en dan kan helpen. Florians moeder werkt op een kinderdagverblijf en heeft veel ervaring met jonge kinderen. Mijn moeder werkt nog steeds vrij veel, maar ze heeft 's ochtends vaak tijd. We hebben verschillende mogelijkheden om iemand mee te nemen naar een trainingskamp, maar ik weet niet of dat volgend jaar ook mogelijk is.

In 2026 begin je het seizoen waarschijnlijk niet met Diamond League-meetings in China, maar met races in Zwitserland, toch?

Daar hebben we nog niet eens naar gekeken. Maar als het gaat om terugkeer op de baan, maakt het niet zoveel uit waar je rijdt. We hebben veel goede wedstrijden in Zwitserland; je kunt hier gemakkelijk een heel seizoen racen. Maar misschien kijk ik na het EK wel of ik interesse heb om nog een of twee wedstrijden in het buitenland te rijden.

Je bent onlangs voor het eerst in lange tijd op zomervakantie geweest. Hoe is een zomer zonder wedstrijden?

Ik geniet er echt van. Mijn dagelijkse routine is nagenoeg hetzelfde, maar de prestatiedruk is weg. Als een training even niet zo goed is, dan is dat zo. Omdat ik minder tijd hoef te besteden aan herstel of reizen, kan ik ook meer verzoeken accepteren. In ruil daarvoor kan ik de vier trainingen verdelen zoals het mij uitkomt. En ik heb tijd voor andere dingen. Ik was op het beachvolleybaltoernooi in Gstaad, op het EK voetbal voor vrouwen – en ik heb gewoon helemaal niets gedaan tijdens de vakantie.

Een artikel uit de « NZZ am Sonntag »